Tiến sỹ sử học Nguyễn Quang Hồng: Thêm một bí ẩn lịch sử dân tộc

Theo Quốc Sử Quán triều Nguyễn và một số tư liệu của các cha cố người Pháp có mặt tại Phú Xuân đầu thế kỷ XIX, Hoàng đế Cảnh Thịnh bị bắt tại Lạng Sơn và đóng cũi giải về kinh đô Phú Xuân, sau đó bị hành quyết. Tuy nhiên, nguồn tài liệu địa phương, nhất là nguồn tài liệu do con cháu họ Hồ ở Hưng Nguyên, Nam Đàn cung cấp lại khẳng định người bị Hoàng đế Gia Long hành quyết tại Phú Xuân (nhiều người chép là Hoàng đế Cảnh Thịnh) không phải là Hoàng đế Cảnh Thịnh thật mà chỉ là người đóng giả Cảnh Thịnh. Theo nguồn tài liệu địa phương, khi chạy đến Nghệ An, Hoàng đế Cảnh Thịnh bí mật cho người đóng giả mình, cùng quyến thuộc và những bề tôi trung thành tiếp tục chạy ra Bắc. Bề tôi của Nguyễn Ánh là Nguyễn Văn Thành đưa quân cấp tốc rượt đuổi và bắt được người đóng giả Cảnh Thịnh đem về Phú Xuân như sử sách ghi chép. Còn Hoàng đế Cảnh Thịnh thật xuống tóc, lặng lẽ lên núi Đại Huệ và chùa Đại Tuệ đi tu, sống nốt phần đời còn lại ở đây. Chứng cứ là đến ngày 20/10 Âm lịch hằng năm, tăng ni phật tử trong vùng và con cháu họ Hồ ở Nam Đàn vẫn thường xuyên lên núi Đại Huệ làm giỗ cho Hoàng đế Cảnh Thịnh.

Gần đây, một số nhà ngoại cảm khi lên chùa dâng hương cũng khẳng định ngôi mộ đá cạnh chùa chính là phần mộ của Hoàng đế Cảnh Thịnh. Như vậy, theo tôi, nghiên cứu, thẩm định nguồn tài liệu lịch sử địa phương để đi đến kết luận khoa học có hay không việc Hoàng đế Cảnh Thịnh từng lên núi Đại Huệ và đi tu tại chùa Đại Tuệ từ 1801 cho đến cuối đời, cũng như chủ nhân ngôi mộ đá kia có phải là Hoàng đế Cảnh Thịnh thật hay không cần có sự vào cuộc của các nhà chuyên gia khảo cổ và dân tộc học, các nhà sử học trong và ngoài nước. Nếu điều này sớm được khẳng định thì đó là một trong những điều thú vị và thêm một bí ẩn lịch sử dân tộc cuối thế kỷ 18 đầu thế kỷ 19 được làm sáng tỏ.

Ông Trần Minh Siêu - nhà nghiên cứu lịch sử: Những trầm tích văn hóa cần được chứng minh

Những dấu tích liên quan đến 2 triều đại nhà Hồ và nhà Tây Sơn trên Đại Huệ nay vẫn còn như: những kè đá rộng từ 1,2-1,5m, bãi đất trống (được gọi là đất tập), dấu tích của cây đa cổ thụ hàng trăm năm tuổi, một số tảng đá được xếp theo hình kiềng ba chân, khắc chữ Hán. Đặc biệt, nằm cách chùa khoảng 30m về hướng Đông - Bắc có ngôi mộ đắp bằng đá núi tự nhiên. Nhân dân địa phương và một số nhà ngoại cảm cho rằng đây là mộ thật của vua Cảnh Thịnh. Con cháu họ Hồ ở Nam Đàn và Hưng Nguyên cùng tăng ni, phật tử của chùa đã mai táng ông trên núi, hương khói phụng thờ. 20/10 âm lịch hàng năm là ngày giỗ của vua Cảnh Thịnh, được nhà chùa và con cháu họ Hồ tổ chức trọng thể. 

Hiện trong chùa vẫn còn một tấm bia đá cổ, bát gốm cổ, chuông đồng và 5 bộ sách kinh phật. Bia đá được khắc chữ Nho cả 2 mặt. Trên trán bia có 4 chữ "Đại Huệ tự bi". 2 dòng bên trái có nội dung: Anh đô phủ, Nam Đường huyện, Nọn Hồ, Nọn liễu. Cung phụng - Nguyễn Quang Toản Mậu thân niên. Hàng lạc khoảng dòng cuối cùng còn đọc được mấy chữ: "Cảnh Trị lục niên". Mặt sau còn được trang trí hoa văn lá đề, dây cúc, hoa sen. Theo tôi, cần nghiên cứu, xác minh để làm sáng tỏ một số tồn nghi lịch sử xung quanh các dấu tích ở núi Đại Huệ và chùa Đại Tuệ như: về Hồ Vương thành, lịch sử ra đời của ngôi chùa, về các sự kiện liên quan đến triều Tây Sơn. Đặc biệt về ngôi mộ của vua Cảnh Thịnh.

Trung tướng Đoàn Sinh Hưởng - Nguyên Tư lệnh QK4, Trưởng ban vận động bảo tồn và tôn tạo di tích chùa Đại Tuệ: Cần có hội thảo khoa học

Theo tôi, trước hết cần tôn tạo, trùng tu chùa Đại Tuệ vì 2 lý do. Thứ nhất, theo sử sách ghi lại, chùa Đại Tuệ có trước khởi nghĩa Mai Thúc Loan, sau này đến thế kỷ XV, lại có dấu ấn triều đại nhà Hồ rồi đến triều Tây Sơn. Thứ hai, chùa này thờ Phật Bà - một vị Bồ tát đại giác, đại trí, đại minh, đại dũng, vô ngã, vị tha, hy sinh tất cả để đem lòng bác ái từ bi vô hạn, cứu khổ cứu nạn cho chúng sinh. Nếu tôn tạo lại sẽ có nhiều ý nghĩa. Nơi đây sẽ là quần thể du lịch nhiều di tích lịch sử quan trọng trên dãy Đại Huệ gắn liền với lịch sử dựng nước và giữ nước của quê hương xứ Nghệ, của dân tộc Việt Nam. Và đặc biệt là sự tiếp biến văn hoá Phật giáo đến văn hoá giữ nước của dân tộc Việt Nam xưa và nay.

Về những thuyết dân gian lưu truyền đến ngày nay về ngôi mộ cổ trên chùa Đại Tuệ là mộ phần vua Cảnh Thịnh, theo tôi, chúng ta cần trân trọng, bởi đây là sự tín ngưỡng, tri ân được truyền tụng vì vậy cần có cuộc hội thảo mang tầm quốc gia với sự tham gia của các nhà sử học, các nhà khảo cổ học, các nhà khoa học để làm rõ và xác định có hay không mộ phần vua Cảnh Thịnh.

Ông Nguyễn Công Nhuần - Phó Giám đốc sở VH,TT&DL Nghệ An: Xác định phần mộ vua Cảnh Thịnh là nguyện vọng của nhân dân

Xung quanh chùa Đại Tuệ trên núi Đại Huệ và những nghi vấn xung quanh ngôi mộ cổ là mộ phần vua Cảnh Thịnh là có thật. Sự truyền khẩu của nhân gian cũng là sự tri ân của người dân đối với cội nguồn và những gì thuộc về quá khứ. Hiện những phế tích còn được lưu giữ đã phần nào khẳng định sự tồn tại liên quan đến vương triều Hồ và vương triều Tây Sơn. Để khẳng định có phải thi hài vua Cảnh Thịnh hay không, rõ ràng rất cần sự vào cuộc tiếp tục nghiên cứu của các nhà khoa học, sự đánh giá của các nhà khảo cổ học. Điều quan trọng cần có sự tiến hành đánh giá khẳng định, và tôi nghĩ đây cũng là nguyện vọng chính đáng của nhân dân.

Theo giadinh.net.vn

You may also Like