Một số thông tin về bệnh mụn rộp sinh dục Herpes

Home » Kiến thức sức khỏe giới tính » Một số thông tin về bệnh mụn rộp sinh dục Herpes

H: MỤN RỘP LÀ GÌ?

Đ: Mụn rộp là bệnh nhiễm siêu vi thường hay mắc phải, vĩnh viễn suốt đời và thông thường lây qua đụng chạm trực tiếp da-với-da.

H: MỤN RỘP CÓ THỂ XUẤT HIỆN Ở ĐÂU?

Đ: Mụn rộp có thể xuất hiện ở môi (mụn rộp miệng), bộ phận sinh dục (mụn rộp sinh dục) hoặc các bộ phận khác của cơ thể (mụn rộp khác sinh dục).

H: HIỆN NAY CÓ BAO NHIÊU LOẠI SIÊU VI KHUẨN MỤN RỘP (HERPES SIMPLEX)?

Đ: Có hai loại siêu vi khuẩn mụn rộp - loại 1 và loại 2.

H: SIÊU VI KHUẨN MỤN RỘP LOẠI 1 LÀ GÌ?

Đ: Siêu vi khuẩn mụn rộp loại 1 là loại siêu vi khuẩn thường hay gây ra vết lở trên môi hoặc trên mặt nhiều nhất. Dù bệnh này thường lây trong tuổi ấu thơ qua hôn hít, nhưng cũng có thể bị lây ở bất cứ độ tuổi nào.

Ngoài ra bệnh này còn lây sang bộ phận sinh dục qua đụng chạm trực tiếp da-với-da khi làm tình bằng miệng.

H: CÓ BAO NHIÊU NGƯỜI ÚC BỊ MỤN RỘP LOẠI 1?

Đ: Khi đến 25 tuổi thì cứ 10 người Úc thì có khoảng chừng 8 người bị Mụn Rộp loại 1. Một số ít người không có triệu chứng gì cả thí dụ như vết lở.

H: SIÊU VI KHUẨN MỤN RỘP LOẠI 2 LÀ GÌ?

Đ: Siêu vi khuẩn mụn rộp loại 2 là loại siêu vi khuẩn gây ra đa số mụn rộp sinh dục và lây qua quan hệ tình dục.

H: CÓ BAO NHIÊU NGƯỜI ÚC BỊ MỤN RỘP LOẠI 2?

Đ: Cứ 8 người Úc thì có khoảng chừng 1 người bị Mụn Rộp loại 2 - và cứ 5 người thì có 1 người có triệu chứng bệnh. Người không có triệu chứng bệnh có thể không biết mình đã nhiễm siêu khuẩn mụn rộp.

H: TRONG LẦN MỤN RỘP LOẠI 2 (MỤN RỘP SINH DỤC) PHÁT TÁC LẦN ĐẦU TIÊN, ĐA SỐ NGƯỜI CÓ NHỮNG TRIỆU CHỨNG GÌ?

Đ: Đa số người sẽ không có triệu chứng gì đáng kể sau khi nhiễm siêu vi khuẩn, thậm chí cũng không biết mình đã tiếp xúc với siêu vi khuẩn mụn rộp. Có thể về sau này, những người này để ý thấy có triệu chứng bệnh.

Còn người khác thì những triệu chứng đầu tiên của mụn rộp sinh dục sẽ xuất hiện trong vòng từ 2 đến 21 ngày sau khi tiếp xúc với siêu vi khuẩn mụn rộp. Lần phát bệnh đầu tiên bao giờ cũng nặng nhất. Khi một người tiếp xúc với siêu vi khuẩn mụn rộp, hệ miễn dịch không kịp sản sinh kháng thể để chiến đấu chống siêu vi khuẩn.

Như vậy siêu vi khuẩn mụn rộp có thể sinh sôi nẩy nở nhanh chóng và gây ra những triệu chứng đáng kể. Nếu bị mụn rộp sinh dục lần đầu tiên, với những triệu chứng trầm trọng, quý vị có thể nhận thấy:

• Hạch bạch huyết bị sưng (hạch hoặc tuyến ở háng).

• Có triệu chứng giống như bệnh cúm thí dụ như đau bắp thịt, mệt mỏi, nhức đầu, nóng lạnh.

• Bị sưng, đau hoặc ngứa quanh bộ phận sinh dục, sau đó có thể bị nổi những đốm đỏ, đau đớn rồi biến thành mụn nước.

• Những mụn nước này có thể bị bể ra, biến thành vết lở hoặc loét, sau đó đóng vảy rồi lành lặn.

• Đi tiểu bị đau vì vùng bộ phận sinh dục dễ bị đau khi chạm vào.

• Phụ nữ có thể bị ra huyết trắng.

Thông thường các triệu chứng sẽ tan biến trong vòng từ 2 đến 4 tuần lễ và không gây ra thiệt hại lâu dài nào cả. Tuy nhiên nếu bị đau đớn đáng kể vì mụn rộp phát tác, quý vị nên hỏi bác sĩ toàn khoa về thuốc chống siêu vi khuẩn để có thể thu ngắn thời gian bị bệnh và giảm bớt mức độ trầm trọng.

H: TÔI CÓ BỊ MỤN RỘP SINH DỤC NỮA KHÔNG?

Đ: Quý vị có thể lại bị những triệu chứng mụn rộp sinh dục. Trong trường hợp này, triệu chứng bệnh có xu hướng bị nhẹ hơn và mau lành hơn. Một số người thường hay bị những triệu chứng bệnh hơn, còn người khác thì ít khi xảy ra. Dần dà đa số người đều ít có triệu chứng hơn và một số người sẽ không bị tái phát bệnh nữa.

H: TÔI BỊ MỤN RỘP VÀO LÚC NÀO?

Đ: Khó có thể biết được. Có thể quý vị mới tiếp xúc với siêu vi khuẩn mụn rộp hoặc đây là lần phát bệnh đầu tiên do quý vị đã tiếp xúc với siêu vi khuẩn mụn rộp trong thời gian khá lâu trước đó.

Người lây siêu vi khuẩn mụn rộp cho quý vị có thể cũng chẳng biết là họ có siêu vi khuẩn này. Các nhà nghiên cứu không biết lý do vì sao người này lại dễ bị mắc bệnh hơn người kia.

H: CHU KỲ SỐNG CỦA SIÊU VI KHUẨN MỤN RỘP LÀ GÌ?

Đ: Chu kỳ sống của siêu vi khuẩn mụn rộp có 2 thời kỳ:

1. Không hoạt động - siêu vi khuẩn ẩn náu trong cơ thể trong dây thần kinh giác quan.

2. Hoạt động - siêu vi khuẩn xuất hiện trên da, có khi gây ra vết lở có khi không.

H: NGUYÊN DO LÀM CHO SIÊU VI KHUẨN TÁI HOẠT ĐỘNG LÀ GÌ?

Đ: Các nhà nghiên cứu chưa biết rõ nguyên do làm cho siêu vi khuẩn tái hoạt động là gì, tuy nhiên kinh nguyệt, và quan hệ tính dục là những nguyên nhân có liên quan đến những lần bộc phát.

Tác nhân của mỗi người mỗi khác và có khi tác nhân của cùng một người cũng thay đổi theo thời gian. Quý vị nên ghi chú những lần mụn rộp phát tác và cố gắng nhận ra những tác nhân có thể làm cho siêu vi khuẩn tái hoạt động là gì. Nhờ vậy quý vị có thể sửa đổi lối sống để đối phó với bệnh mụn rộp hiệu quả nhất.

H: BỆNH MỤN RỘP LÂY LÚC NÀO VÀ CÁCH NÀO?

Đ: Cách lây thông thường nhất của siêu vi khuẩn Mụn Rộp loại 1 và 2 là đụng chạm trực tiếp da-với-da trong lúc hôn hít hoặc giao hợp qua âm đạo, hậu môn hoặc bằng miệng. Thuật ngữ y khoa dùng cho trường hợp siêu vi khuẩn thải từ da là thải siêu vi khuẩn. Thải siêu vi khuẩn có thể xảy ra đi kèm với triệu chứng (mụn rộp có triệu chứng) và không có triệu chứng gì cả (mụn rộp không có triệu chứng), thí dụ như khi bệnh mụn rộp phát tác và ngay cả những lúc không có triệu chứng gì cả.

H: MỤN RỘP CÓ TRIỆU CHỨNG LÀ GÌ?

A: Triệu chứng có thể nhận ra sớm nhất là cảm giác tê rần hoặc ngứa ngáy kéo dài từ vài tiếng đồng hồ đến một vài ngày trước khi mụn nước xuất hiện. Thỉnh thoảng người bệnh có thể bị đau nhói dây thần kinh ở bàn tọa hoặc chân. Các triệu chứng này gọi là tiền phát (prodrome) (những ngày ngay trước khi mụn rộp phát tác). Siêu vi khuẩn mụn rộp có thể hoạt động trong giai đoạn tiền phát và trong lúc có các mụn nước.

H: MỤN RỘP KHÔNG CÓ TRIỆU CHỨNG LÀ GÌ?

Đ: Thông thường triệu chứng khi mụn rộp phát tác có thể rất nhẹ đến nỗi quý vị không nhận ra được. Còn những lúc khác thì không có triệu chứng gì cả. Trường hợp này gọi là thải siêu vi khuẩn không có triệu chứng và có thể xảy ra bất cứ lúc nào giữa hai lần phát bệnh hoặc thậm chí chẳng phát bệnh lần nào.

H: TÔI CÓ THỂ BỊ LÂY MỤN RỘP Ở NHỮNG NƠI KHÁC BỘ PHẬN SINH DỤC NHƯ THẾ NÀO?

A: Siêu vi khuẩn mụn rộp ưa chuộng làn da mềm ở môi, bộ phận sinh dục và hậu môn. Khi siêu vi khuẩn mụn rộp tiếp xúc với những bộ phận khác của cơ thể thì rất ít khi chúng có thể xuyên qua làn da dầy hơn của những nơi này. Rất có thể nguyên do của trường hợp bị mụn rộp ở những bộ phận khác bộ phận sinh dục là do siêu vi khuẩn di chuyển theo nhánh khác của dây thần kinh bị nhiễmn siêu vi khuẩn đến vùng da lân cận.

H: CÁCH CÓ THỂ GIẢM THIẾU RỦI RO LÂY SIÊU VI KHUẨN MỤN RỘP CHO NGƯỜI KHÁC?

Đ: Quý vị có thể giảm thiểu rủi ro lây siêu vi khuẩn mụn rộp cho người khác bằng cách làm theo những bước dưới đây:

1. Thảo luận về mụn rộp sinh dục với người bạn đời và cùng nhau áp dụng biện pháp đề phòng an toàn.

2. Hỏi xem người bạn đời có bị mụn rộp hay không. Nếu người bạn đời có cùng loại siêu vi khuẩn thì quý vị đã có sẵn kháng thể. Biết được điều này có khi đặc biệt có ích nếu là mối quan hệ lâu dài.Bác sĩ toàn khoa có thể xác định tình trạng miễn dịch bệnh mụn rộp qua cách thử máu đơn giản.

3. Khi có triệu chứng, chọn những cách giao hợp không tiếp xúc trực tiếp da-với-da với nơi bị ảnh hưởng.

4. Dùng bao cao su, nhờ vậy quý vị và người bạn đời có thể tránh được nhiều bệnh hoa liễu. Dù bao cao su không che phủ hết tất cả những điểm có thể lây bệnh, nhưng cũng giúp ngừa bệnh mụn rộp cho quý vị được phần nào nhờ che phủ những chỗ vẫn có thể lây bệnh dù có vẻ lành lặn. Điều thiết yếu là mang bao cao su ngay khi dương vật bắt đầu căng cứng, chứ không chờ đến lúc đút vào.

5. Dùng màng chắn nha khoa. Màng chắn nha khoa là lớp nhựa dẻo mỏng có bán tại nhà thuốc tây và có thể dùng để giao hợp bằng miệng với phụ nữ. Lớp màng mỏng này giúp giảm bớt rủi ro tiếp xúc với siêu vi khuẩn mụn rộp miệng và mụn rộp sinh dục.

6. Đi gặp bác sĩ toàn khoa để thảo luận về những cách vừa nêu và những cách khác thích hợp hơn với tình trạng của quý vị.

H: XÉT NGHIỆM MỤN RỘP SINH DỤC BẰNG CÁCH NÀO?

Đ: Hiện nay có nhiều xét nghiệm để chẩn đoán mụn rộp, với mức độ chính xác khác nhau. Quý vị hãy đến gặp bác sĩ toàn khoa để xin được gởi đi làm xét nghiệm.

H: CÓ THUỐC GÌ ĐỂ GIÚP TRỊ MỤN RỘP SINH DỤC KHÔNG?

Đ: Có thuốc trị mụn rộp sinh dục dạng thuốc viên. Hiện nay có 3 loại thuốc viên chống siêu vi khuẩn dùng để trị mụn rộp sinh dục được bán trên thị trường ở Úc là famciclovir, aciclovir và valaciclovir. Công dụng của những loại thuốc này là ngăn chặn siêu vi khuẩn mụn rộp sinh sôi nẩy nở.

H: ĐIỀU TRỊ ĐỐI PHÓ?

Đ: Điều trị mụn rộp sinh dục theo cách đối phó là trị liệu khi bệnh phát tác, tức là đối phó với từng đợt mụn rộp sinh dục xảy ra khi cần thiết. Uống thuốc ngay khi nhận thấy triệu chứng bệnh phát tác sẽ giúp thu ngắn thời gian bị bệnh và mức độ trầm trọng của triệu chứng. Một số bệnh nhân thích cách điều trị này hơn.

H: ĐIỀU TRỊ KIỀM HÃM?

Đ: Điều trị kiềm hãm (phòng ngừa) là uống thuốc mỗi ngày để giảm bớt trường hợp bệnh phát tác. Điều trị kiềm hãm liên tục đặc biệt có hiệu quả đối với những bệnh nhân thường xuyên bị tái phát bệnh hoặc bị triệu chứng khó chữa. Ngoài ra, cách điều trị kiềm hãm còn làm giảm đáng kể tình trạng thải siêu vi khuẩn có hay không có triệu chứng.

Nhiều bác sĩ sử dụng cách điều kiềm hãm với người nhiễm HIV vì bệnh thường hay tái phát và đồng thời làm giảm tình trạng thải siêu vi khuẩn.

Nếu bị lo lắng quá nhiều về mụn rộp vì những triệu chứng trầm trọng khi bệnh phát tác, có lẽ cách điều trị kiềm hãm sẽ giúp quý vị bớt lo nghĩ về siêu vi khuẩn mụn rộp và nhờ tinh thần được thư giãn, quý vị có thời gian để thích nghi với đời sống mang bệnh mụn rộp. Ngoài ra quý vị cũng nên nhờ chuyên viên y tế giúp.

H: PHẢI LÀM GÌ NẾU NGHI NGỜ BỊ MỤN RỘP SINH DỤC?

Đ: Nếu cho rằng không chừng quý vị bị mụn rộp sinh dục, điều quan trọng là nhờ bác sĩ toàn khoa góp ý kiến chuyên môn.

Theo herpes.com.au